بسمه تعالی مشروح خطبه های نماز جمعه حضرت آیت الله حسینی بوشهری مورخ 90/10/16 خطبه شماره 42 |
خطبه اول
أعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله نحمده و نستعینه و نستغفره و نَستهدیه و نؤمن به و نَتوکلُ علیه و نعوذ بالله مِن شرور انفُسنا و مِن سیئاتِ اعمالنا و نشهدُ ان لا اله الا الله وحده لا شریکَ لَه وَ نُصلی و نُسلم علی حبیبه وَ نجیبه وَ خیرته فی خلقه حافظ سرِهِ وَ مُبلغ رسالاته بَشیر نعمته وَ نذیر نقمته سیدنا وَ نبینا حَبیب اله العالَمین اَبِی القاسِم مُحمَد وَ علی آلهِ الطیبینَ الطاهِرینَ المعصومینَ المُکرمینَ الهداة المَهدیین و لَعن الدائم علی ائدائِهِم اَجمَعین مِن اَلان عَلی قیامِ یُوم الدین.
اَلسلامُ عَلَیکَ یا بقیَة الله فی ارضِ. السلام علیک یا حجة الله وَ رحمة الله وَ برکاته.
عباد الله اوصیکم وَ نفسی بتقوی الله.
قالَ رجل لعلی ابن موسی الرضا علیه صلوة و السلام: «وَلله ما علی وجهِ ارضِ اَشرَف من کَعَباً فَقالَ التَقوی شرَفتکم و طاعت الله اعظمَتهُم». بندگان خدا خودم و شما را به تقوی الهی سفارش میکنم. مردی محضر مبارک امام هشتم علی ابن موسی الرضا علیه صلوة و السلام شرفیاب شد این گونه اغاز به سخن کرد: به خدایی خدا سوگند که در روی زمین کسی از نظر پدر با شرافتر از شما نیست. پاسخ امام به این اظهار لطف و محبت این فرد این گونه است. حضرت فرمود: آن چه موجب شرافت ابای من و اجداد من شده، ان چه موجب عظمت انها در نگاه مردم شده تقوی و اطلاعت خداست. اگر این گونه از پدرم و از اجدادم یاد میکنی، ان چه باعث شرافت اینها شده و باعث عظمت اینها شده همانا تقوی و اطاعت خدای متعال است. بنابراین تلاشمان و جدیتمان این باشد که تا زندهایم و ازاین نعمت خداداد برخورداریم در مسیر تقوی حرکت کنیم. اگر عظمت میخواهیم در سایه تقوی است. اگر شرافت میخواهیم در سایه تقوی است و افتخار امامان به نقوی و اطاعت از خداست.
در خطبه اول همان گونه که مستحضرید موضوع سخن ما پیرامون سیره نورانی پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت بود. در این چند هفتهی گذشته سخن را معطوف کردیم به حادثه سازان حادثهی عاشورا و عاشوراییان. از زینب کبری سخن گفتیم از وجود مبارک امام باقر سخن گفتیم. امروز هم در این محضر مقدس و نورانی جملاتی در مورد شخصیت سید الساجدین، امام العارفین وجود مقدس آقا علی ابن حسن سخن میگوییم. سخن گفتن در این فرصت کوتاه آن هم در مورد همه ابعاد شخصیتی امامان معصوم کار سادهای نیست. ولی بنده سعی میکنم خوشه چینی کنم از هر بخش زندگی این بزرگ خوشهای بچینم و بهرهای بگیرم. در بعد اخلاقی و عبادی و رفتاری ان حضرت، در بعد حرکت فکری و فرهنگی و جهادی ان حضرت، در رابطه با احیای حادثهی عاشورا توسط ان بزرگوار به تناسب وقت اشارهای خواهم داشت. یکی از ویژگیهای اخلاقی و رفتاری و عملی امام سجاد زین العابدین که برای همهی ما در همهی عصرها و زمان ها میتواند نقش الگویی داشته باشد رابطهی قوی و قدیم اقا نسبت به قران هست. و این نشان دهندهی این است که ما به عنوان رهروان و پیروان ان بزرگان باید انسمان با قران بیش از انچه هست باشد. جملهای از حضرت نقل شده که فرمودند: «لو مات مابین المشرق والمغرب لما استوحشت بعد ان یکون القرآن معی». اگر آن چه بین مشرق و مغرب است همه از بین برود ولی قران با من باشد بیمی به خود راه نمیدهم. قران از این جایگاه استوار در نزد امام برخوردار است. در بعد عبادت ان حضرت تعبیری دارم، تعبیر بلند و رسایی است که حق بزرگ خدا به گردن شما به عنوان یک انسان این است که او را عبادت کنید. به او شرک نورزید. بعد میفرماید: «فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ بِإِخْلَاصٍ جَعَلَ لَكَ عَلَى نَفْسِهِ أَنْ يَكْفِيَكَ أَمْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ يَحْفَظَ لَكَ مَا تُحِبُ مِنْهَا».[1] اگر این کار عبادت را توام با اخلاص انجام دادید خدای متعال برای تو ان چنان عمل میکند که تامین کنندهی امر دنیا و اخرت تو باشد. یعنی در سایهی عبادت به دنیا هم میشود رسید نه تنها به اخرت. تعبیری ابن ابی الحدید معتضلی در رابطه با امام دارند. تعبیر رسایی است میگوید: کانَ غایت العبادَه. امام سجاد (ع) در اوج و قله عبادت بود. و وجود مقدس امام باقر در رابطه با پدر بزرگوارش این چنین میفرماید: که پدرم هر موقع نماز میگذارد، عنایت کنید پدرم هر موقع نماز میگذاشت یُصَلی صلوةٍ مودءٍ یَرا اَنَهُ لا یُصَلی وَ اهدا عبداً . امام صلوة موده انجام میداد، یعنی احساسش این بود که این نماز اخرین نمازی است که در پیشگاه پروردگار عالم انجام میدهد. حالت عبادت این گونه انسان پیوسته و وابسته به ذات کبریایی حق باشد . طاوس یمانی میگوید: در حجر اسماعیل بودم که علی ابن حسین صلوة الله و سلام علیه وارد شدند. با خود گفتم مرد صالحی از اهل بیت آمده، کنجکاوی کنم ببینم در بعد عبادی چه میکند. میگوید متوجه شدم امام سر به سجده گذاشت. خوب گوش دادم دیدم امام این جملات را تکرار میکند : الهی عبیدکَ بفنائک مسکینکَ بفنائِک فَقیرُکَ بفنائک. مرتب حضرت این جملات را تکرار میکند. طاوس یمانی میگوید: هر موقع مشکلی برام پیش امد بعد از نماز سر به سجده بردم و این ذکری که حضرت در حال سجده خوانده بود میخواندم و تکرار میکردم. مشکلی نبود که در سایه ی این ذکر حل نشود. در رابطه با تکریم فقرا اصلاض شیوه و سیرهی اهل بیت این بوده که نسبت به فقرا حالت تکریم داشتند. حضرت تعبیر جالبی در اینجا دارد. موقعی که سائلی نزد حضرت میامد، حضرت میفرمود: بیا خوش امدی، کسی که زاد و توشهی اخرتم را داری مهیا میکنی. یعنی فقیری که به حضرت مراجعه میکند و حضرت به او کمک میکند این را به عنوان ذخیره و پشتوانه اخرت حساب میکند. میفرماید دستی که به فقیر کمک میکند باید ان دست را بوسید. بعد حضرت استدلال میکند: لاَنَها تقُ فی ید الله. زیرا ان چه را که انسان به فقیر میدهد در دست خدا قرار میگیرد و این دست بوسیدنی است. در رابطه با برنامههای فکری و فرهنگی ان حضرت، در یک شرایط خاص ان حضرت قرار گرفته. شرایطی که کسی از امام سوال میکند: کیفَ اصبَح . خوب دقت کنید خیلی رنج اور است ان چه بر امامان ما گذشته است. حضرت فرمود: اَصبَحنا خائفینَ برسول لله وَ اصبَعَ جمیعُ اهلِ الاسلامَ آمنین. ما چون وابسته به پیغمبریم زندگیمان توام با خوف و ترس است، چون وابسته به پیغمبریم و جمیع اهل اسلام و دیگرانی که نسبتی با پیغمبر ندارند در امنیت زندگی میکنند، زندگی را برای ما به خاطر وابستگیمان به پیغمبر نا امن کردند و دیگران احساس امنیت میکنند. عبدالملک مروان از خلفای عباسی است که در زمان حضرت زندگی میکند. او فشاری بر جامعه وارد کرده تا از حضرت فاصله بگیرند. به اختلافات در میان امت اسلامی امن زده. او شاید جز اولین کسانی است که دستور داد اگر کسی مرا به تقوی دعوت کند گردنش را بزنید. این چهرهی خبیثی است که در زمان وجود مقدس اقا علی ابن موسی الرضا علیه صلوة و السلام قرار گرفته و واقع شده. موقعی که حضرت میخواهد رهبری امت مسلمان را عهده دار بشود در یک فضای خفقان زده، چارهای جز این نیست که در قالب دعا، در قالب موعظه، در قالب ارشاد سخن بگوید. به گونهای که مخاطب پیام را دریافت کند و بهانهای به دست ستمگران و حاکمان ظلم و ستم داده نشود. مهمترین شاهکار حضرت در صحیفهی سجادیه است که من در همین جا توصیه میکنم هم به نسل جوانمان و هم به همهی جامعهی اسلامیمان که این کتاب گران سنگ و گران بها را از خود دور نکنید. جملات، کلمات ان چنان زیباست که در دل اثر میکند. وجود مقدس امام سجاد بعد از جریاناتی که گذشت در رابطه با عاشورا، مسجد پیغمبر را کانونی برای کادر سازی و تربیت شاگرد قرار داده است. در فقه، در تفسیر، در اخلاق، در حدیث شاگرد تربیت میکند و کار بزرگی که در عصر امام اتفاق افتاد و از کارهای نمونه است این است که بردگان را حضرت میخرید و بعد از یک سال تربیت اینها را ازاد میکرد. اینها که قطع رابطه با حضرت نمیکردند. جمعیتی را این چنین در فضای جامعه پراکنده میساخت تا به فضیلت اهل بیت و به معارف اهل بیت بپردازند. این کار بزرگی بود که حضرت در ان شرایط خفقان زده انجام میدادند. در رابطه با نقش حضرت نسبت به نهضت عاشورا نقش بسیار مهمی است. او شاهد صحنههایی جانکاه بوده است. یکی از خدمتگزاران به حضرت میگوید: اقا، ایا وقت ان نرسیده است که غم و اندوه شما تمام شود؟ ایا وقت ان نرسیده که دست از گریه کردن بردارید؟ حضرت فرمود: یعقوب در میان دوازده فرزندش یکی را در کنار خود ندید، ان چنان اشک ریخت تا نابینا شد. اما من شاهد به شهادت رسیدن پدرم بودم، شاهد به شهادت رسیدن برادرم ، عمویم و تعدادی از بنی هاشم و اصحاب و یاران بودم، چگونه سکوت کنم و چیزی نگویم. من این جملهی اخرم هست که عرض میکنم. حضرت هر جا که میرسید فریاد میکشید. در مقابل دشمنی چون یزید دستور داده بودند کاروان اسیران را که با طنابی بسته بودند و قول جامعه به گردن امام سجاد انداخته بودند وارد مجلس یزید کنند. این جمله ذکر مصیبت من و عرض ادب و ارادت من باشد. موقعی که کاروان اسیران با این حالت و با این منظره که یزید می خواست انها را تحقیر کند وارد مجلس شدند. امام سجاد زین العابدین رو کرد به یزید: ماذً نکبِ برسول الله لو رعانا علی هذه الحاله. یزید تو را به خدا سوگند، اگر رسول الله ما را با این حالت مشادهد کند ایا سخنی برای گفتن داری؟
دعای پایانی خطبه اول
اللهم اغفر للمؤنین وَ المؤمنات وَ المسلمین وَ المسلمات الاحیاءَ منهم وَ الاموات.
ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی الاخرة الحسنه وقنا عذاب النار .
پروردگارا ما را جزء پیروان راستین اهل بیت قرار بده. پروردگارا به امام راحل مان روح و رضوان مرحمت فرما. به مراجع گذشتهی ما پروردگارا الطاف خودت را شامل بگردان. به مقام معظم رهبر عزیز انقلابمان توفیق و طول عمر با برکت مرحمت فرما. به مراجع بزرگوارمان عزت عنایت فرما. به مردم صبور و انقلابی ما حسن عاقبت مرحمت فرما. به خانوادهی شهدا صبر و اجر کرامت فرما. به جانبازانمان، آزادگانمان، رزمندگانمان خدایا عزت کرامت فرما. به زائران و مجاوران پروردگارا لطف عنایت فرما. پروردگارا باران رحمتت را از ما دریغ مدار. در فرج مولایمان حضرت بقیة الله تعجیل بفرما.
انّ احسن الحدیث و ابلغ موعظه کتابُ الله العزیز.
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
قُل هَو الله احد *اللهُ الصَمَد *لَم یلِد وَ لَم یولد *وَ لَم یکن لَه کفواً اَحَد *
صدق الله العلی العظیم.
خطبه دوم
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«الحمد لله رب العالمین، بارئ الخلائق اجمعین، ثم الصّلوة والسلام علی سیدنا و نبینا حبیب إله العالمین اباالقاسم مُحمد وَ علی آله الطیبین الطاهرین ، اللهم صل و سلم علی سیدنا امیر المؤمنین علی بن ابی طالب علیه افضل صلوة للمصلین و علی فاطمة الزهرا سیدة نساء العالمین و علی الحسن و الحسین سیدی شباب اهل الجنه و علی، علی بن الحسین سید العابدین و الامام العارفین و علی محمد بن علی الباقر و علی جعفر بن محمد ابن الصادق و علی موسی بن جعفر الکاظم و علی بن موسی الرضا المرتضی و علی محمد بن علیٍ الجواد و علی علی بن محمد الهادی و علی الحسن بن علی العسکری و علی حجت القائم المَهدی ، حججک علی عبادک، و امناءک فی بلادک بهم نتولی و من اعدائهم، نتبرّء الی یوم القیامه» السلام علیک یا فاطمه یا بنت موسی بن جعفر اشفعی لنا فی الجنه فان لک عند الله شأنا من الشأن .
عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله. قال علی ابن الحسین علیه السلام: ایها الناس اِتَقوالله وَعلَمُ اِنَکُم اِلیهِ تُرجَعون. بندگان خدا، خودم و شما را به تقوای الهی سفارش میکنم. وجود مقدس اقا ابا عبداله الحسین میفرماید. جمله کوتاه است ولی اگاهی بخش و هشدار دهنده، میفرماید: تقوی را پیشه کنید و قدر مسلم بدانید که اِنَکُم الیه ترجَعون . شما بالاخره به سوی خدا بر میگردید. دنیا جاودانه نیست. ماندگار نیستیم. انا لله وانا الیه راجعون. پس برای این مدت کوتاه و کم زندگی جز در مسیر رضایت خدا گامی بر نداریم.
بیان مناسبت ها
در خطبهی دوم به بیان مناسبتها و نکاتی اشاره میکنم. اولین مناسبت در شانزدهم دی ماه سال 1359 حادثهی سنگینی اتفاق افتاد. حادثهی شهدای هویزه. و لذا این روز به عنوان سالگرد شهادت حماسی شهدای هویزه و روز شهدای دانشجو شناخته میشود. در ان روز بیش از یکصد نفر از برادران پاسدار ما، جهادی ما، دانشجویان ما در منطقهی هویزه به شهادت رسیدند و دشمن شهر هویزه را به اشغال خود در اورد و با انواع و اقسام دینامیتها و بولدزرها شهر هویزه را به تپهای تبدیل کرد. ما یاد این شهیدان را گرامی میداریم ولی یک جمله هم به خودم میگویم و هم به شما. عزت امروز ما، هیمنه ی امروز انقلاب ما در سایهی جانفشانیهای این شهدای عزیز است. انها سرمایههای ما بودند و هستند و خواهند بود.
مناسبت دوم هفدهم دی ماه، روز کشف حجاب توسط رضاشاه است. عامل بیاختیار انگلیس. اینها دست به دست هم دادند که هویت جامعهی اسلامی ما را از بین ببرند و در تاریخ 17 دی ماه 1314 در جشن فارغالتحصیلی دانشسرای مقدماتی دختران رسماً برنامهی کشف حجاب را اعلام کردند و در ان جا عدهای به گونهای عمل کردند تا ابراز کنند که ما با ان چه که شاه کشور خواسته همراهی میکنیم. امروز هم من به شما بگم در پرتو پیروزی انقلابمان، فضای جامعهمان تغییر کرد ولیکن خواهر مسلمان توجه داشته باشید که ان روز اگر رضاشاه به عنوان عامل انگلیس دست به کار شد که مسئلهی حجاب را در این کشور بیاعتبار کند امروز هم از همان جا نشأت میگیرد. از همان فرهنگ غرب نشأت میگیرد. حتی نسبت به شهرهای مذهبی ما طراحی میکنند و برنامهریزی میکنند. خانوادهی مسلمان، خواهر مسلمان حجاب در یک جامعهی اسلامی مایهی عزت و اعتبار است. این هویت ملی و اسلامی را از ما نگیرند. این نقشه دشمنان است. مشاهده کردید رهبر فرزانهی انقلاب همایش بزرگی را به عنوان سومین نشست تحت عنوان جایگاه زن و خانواده برگزار کردند. چهار ساعت این همایش به طول انجامید. رهبری میخواهند گوشزد کنند زن در یک جامعه اسلامی نقش افرین است. خانواده در یک جامعهی اسلامی نقش افرین است. کار اساسی زنان تربیت فرزندان لایق و همسرداری است. اشتغال هم به شرطها و شروطها. بنا به فرمودهی مقام معظم رهبری مرز محرم و نامحرم در مسئلهی اشتغال باید حفظ شود. فضای جامعهی دینی را نمیشود تبدیل کرد به یک فضایی که مورد پسند غرب باشد. ما هم مسلمانیم هم ایرانی هستیم. باید سنتها و ضرورتهای خود را پاس بداریم و به دیگران نگاه نکنیم. دیگران نسبت به زن ابزاری نگاه میکنند و حیثیت زنان را تا امروز از بین برده اند و بعد از این هم نقشههای پیچیدهای برای از بین بردن حیثیت باقی ماندهی زنان در فرهنگ غرب دارند.
نکتهی سومی که میخواهم اشاره کنم که نکتهی بسیار مهمی است و شما همه منتظرید ما در استانهی نوزدهم دی ماه، قیام خونین مردم قم هستیم. آفرین بر قم، آفرین بر مردم قم. من م را این گونه معرفی میکنم. قم مطلع قصیدهی بلند نهضت اسلامی است. قم سراغاز پیروزی انقلاب اسلامی است و قم رمز مقاومت و استقامت در طول این چند دههی انقلاب اسلامی است. این جایگاه قم است. اگر ان قیام در کارنامهی درخشان قم به نام مرجعیت، به نام روحانیت، به نام طلاب و به نام مردم قم ثبت نمیشد ممکن بود روزی هویت اسلامی انقلاب ما را انکار کنند، ولی این کارنامهی درخشان نوزده دی گره خورد با پانزده خرداد، گره خورد بعدها با نه دی و گره میخورد ان شاء الله تا قیام صاحب الامر حضرت بقیة الله الاعظم.
به اخرین نکته هم اشاره کنم، یعنی یکی دو تا نکتهی کوتاه. ما روز گزینش را داریم در پانزدهم دی ماه به امر حضرت امام قدس الله نفس الزکیه. کار بسیار بزرگی است. گزینش سالم برای دستگاههای ما در این کشور. بخش زیادی از رضایت و عدم رضایت مردم در سایهی گزینش های سالم یا احیاناً نا سالم است. در گزینشها بعد اعتقادی، بعد رفتاری، بعد اخلاقی، بعد سیاسی باید مورد ملاحظه قرار بگیرد تا همه ی کسانی که به مردم خوب ما خدمت رسانی می کنند با عشق به این انقلاب و این نهضت و رهبری خدمت کنند تا دشمن احیاناً طمع در کارکرد کارگزاران نظام اسلامی پیدا نکند. من به ارتش قهرمانمان، به نیروی دریایی مان به خاطر رزمایش ولایت 90 هم تبریک عرض میکنم. خیلی پیام داشت این رزمایش، ولی مهمترین پیام، پیام صلح و امنیت است. مهمترین پیام این است که خلیج فارس جای حضور بیگانگان نیست و بالاترین پیام این پیام است این دو تا پیام که این رزمایش اعلام کرد که اگر ئشمن بخواهد تحریمهای ما را به سوی تحریم نفت ایران سوق دهد، اجازه نخواهیم داد یک قطرهی نفت از تنگهی هرمز عبور کند.
دعای پایانی خطبه دوم
پروردگارا ما را بیامرز. به اسلام و اسلامیان عزت عنایت بفرما. به مردم مظلوم بحرین که فداکارانه در مقابل دستگاه حاکم هر روز عزمشان را جزم تر میکنند پیروززی عنایت فرما. به مردم عراق که از شر بیگانگان نجات پیدا کردند پروردگارا اقتدار بیشتر، وحدت بیشتر، انسجام بیشتر بین دولت و ملت عنایت فرما. پروردگارا توطئههای دشمنان ما را به خودشان برگردان. پروردگارا صحنهی انتخابات در این کشور را به یک همایش بلندی چون همایش 9 دی ها، پروردگارا تبدیل بگردان. پروردگارا به رهبر فرزانه انقلاب مان عزت کرامت بفرما. امام راحل را از ما راضی و خشنود بگردان. به مراجع بزرگوارمان طول عمر مرحمت فرما. به شهدایمان پروردگارا همنشینی با شهدای کربلا عنایت فرما. مردم خوب و نمازگزار ما را به انان حسن عاقبت مرحمت فرما. در فرج مولایمان تعجیل بفرما.
ان احسن الحدیث و ابلغ الموعظه کتابُ الله العزیز .
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
قُل اعوذُ برب الناس *ملِک الناس * اِله الناس * من شرالوسواس الخناس* الذی یوسوسَ فی الصدور الناس* مِنَ الجنة و َالناس
صدق الله العلی العظیم.