درس خارج فقه حضرت آیت الله حسینی بوشهری موضوع کلی: ازاله نجاست از مصحف تاریخ: 28 دی 1392 موضوع جزئی: تطهیر مصحف غیر مصادف با: 16 ربیع الاول 1435 سال:پنجم جلسه: 41 |
«الحمدلله رب العالمين و صليالله علي محمد و آله الطاهرين و اللعن علي اعدائهم اجمعين»
مسئله 270:«إذا كان المصحف للغير ففي جواز تطهيره بغير إذنه إشكال، إلا إذا كان تركه هتكاً و لم يمكن الاستيذان منه، فإنه حينئذ لا يبعد وجوبه»[1].
مرحوم سید (ره) میفرماید: اگر قرآن متعلق به شخص دیگری باشد و نجس شده باشددر جواز تطهیر آن بدون اذن صاحبش اشکال است، مگر اینکه ترک تطهیر موجب هتک شود و امکان اجازه گرفتن از صاحب آن هم ممکن نباشد که در این صورت تطهیر آن واجب است.
این مسئله سه فرض دارد:
فرض اول: ترک تطهیر مصحفِ غیر، موجب هتک میشود و امکان اجازه هم نیست در این فرض حکم به وجوب تطهیر میشود؛ زیرا بین وجوب تطهیر و حرمت تصرف بدون اذن تزاحم ایجاد میشود و در فرض تزاحم بین دو چیز باید امر به اهم اخذ شود که در اینجا وجوب ازاله نجاست از مصحف اهم از حرمت تصرف در مال غیر است.
فرض دوم: ترک تطهیر موجب هتک است و امکان اجازه از صاحب قرآن وجود دارد، در اینجا حکم به عدم جواز تطهیر میشود؛ چون صاحب قرآن حضور دارد و بین وجوب ازاله نجاست از مصحف و حرمت تصرف در مال غیر تزاحمی وجود ندارد چون این دو تکلیف قابل جمع است؛ به این نحو که برای تطهیر مصحف از صاحب آن اجازه گرفته میشود و با اجازه او قرآن تطهیر میشود.
فرض سوم: ترک تطهیر موجب هتک نیست؛ مثلاً محصف شریف با آبِ متنجّس نجس شده که موجب هتک آن نمیشود، در این صورت بدون اذن صاحب مصحف نمیشود آن را تطهیر کرد؛ زیرا بین دو حکم یعنی وجوب ازاله نجاست و حرمت تصرف در مال غیر تزاحم است و حرمت تصرف در مال غیر مقدم و اهم از وجوب ازاله نجاست است لذا بدون اذن صاحب مصحف تطهیر آن جایز نیست لکن در صورت اذن میتوان آن را تطهیر کرد.
نکته: وجوب ازاله نجاست از قرآن و حرمت تصرف در مال غیر حکم تکلیفی است، اما در مورد حکم وضعی اگر قرآن ( با اذن صاحب آن یا بدون اذن در صورتی که منجر به هتک شود) تطهیر شود و از رهگذر عمل به وظیفه نقصی بر قرآن وارد شود شخ ضامن است.
«والحمد لله رب العالمین»