درس خارج فقه حضرت آیت الله حسینی بوشهری موضوع کلی: احکام النجاسهتاریخ: 21 دی 1392 موضوع جزئی: حرمت تنجیس مصحف مصادف با: 9 صفر 1435 سال:پنجم جلسه: 37 |
«الحمدلله رب العالمين و صليالله علي محمد و آله الطاهرين و اللعن علي اعدائهم اجمعين»
مسئله262:«يجب الإزالة عن ورق المصحف الشريف و خطهبل عن جلده و غلافه مع الهتك كما أنه معه يحرم مس خطه أو ورقه بالعضو المتنجس و إن كان متطهرا من الحدث و أما إذا كان أحد هذه بقصد الإهانة فلا إشكال في حرمته»[1]؛ مرحوم سید (ره) میفرماید: ازاله نجاست از صفحه قرآن و خط آن واجب است بلکه ازاله نجاست از جلد و غلاف قرآن هم در صورتی که موجب هتک گردد واجب است و تماس با خط قرآن و صفحه قرآن با عضو نجس حرام است هرچند که از حدث پاک باشد. اگر از روی اهانت قرآن را نجس کند اشکالی در حرمت آن نیست.
دو بحث اینجا مطرح است.
اگر تنجیس قرآن موجب هتک شود هم تنجیس آن و هم ترک ازاله نجاست از آن حرام است. حتی اهانت به قرآن هر چند موجب نجاست نشود حرام میباشد و گاهی باعث ارتداد شخص میشود. پس مرحوم سید (ره)حرمت تنجیس و ترک ازاله را دائر مدار هتک میداند.
نظر ما این است که نجس کردن قرآن چه موجب هتک بشود چه نشود حرام است. و همچنین نجس کردن جلد و غلاف هم بخاطر انتساب آنها به قرآن حرام است و بخاطر شرافت قرآن جلد و غلاف قرآن هم شرافت پیدا می کند.
کلام شیخ انصاری (ره):
مرحوم شیخ انصاری(ره) برای بیان حرمت تنجیس و وجوب ازاله نجاست از قرآن به آیه شریفه «لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُون»[2] استدلال کرده و گفته ازاله نجاست از خط قرآن از باب اولویت واجب است؛ به این بیان که وقتی مس قرآن برای شخص محدث حرام است به طریق اولی نجس کردن خط قرآن حرام میباشد.
پاسخ به شیخ انصاری(ره)
اولاً: ملاک احکام برای ما روشن نیست، ممکن است حرمت مس برای شخص محدث بخاطر ملاک خاصی باشد که در اینجا مطرح نباشد. در نتیجه اولویتی که مرحوم شیخ انصاری (ره) از این آیه شریفه استفاده کرده، صحیح نیست.
ثانیاً: استدلال به آیه فوق برای اثبات مدعی صحیح نیست چه برسد به اینکه بخواهیم اولویت را از آن استفاده کنیم؛ زیرا منظور از«لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُون» مس ظاهری قرآن نیست بلکه منظور درک قرآن است، گاهی در مورد مُطَهِّر صحبت میشود و گاهی در مورد متطهَّر، مطهِّر طهارت ظاهری و متطهَّر طهارت درونی است.
«والحمد لله رب العالمین»